Euroregionowi stuknęło 10 lat

Utworzony Euroregion stanowi dobrowolną wspólnotę polskich i czeskich związków gmin i miast szeroko rozumianego Śląska Cieszyńskiego. Umowa o jego utworzeniu została podpisana 22 kwietnia 1998 roku przez Stowarzyszenie Rozwoju i Współpracy Regionalnej „Olza” ze strony polskiej i Regionální sdruzení cesko-polské spolupráce Tešinského Slezska ze strony czeskiej.

Po stronie polskiej obszar Euroregionu obejmuje 16 gmin (Brenna, Chybie, Cieszyn, Dębowiec, Godów, Goleszów, Hażlach, Istebna, Jaworze, Jasienica, Jastrzębie Zdrój, Skoczów, Strumień, Ustroń, Wisła, Zebrzydowice) oraz powiat cieszyński. Po stronie czeskiej w skład Euroregionu wchodzią obszar dawnego powiatu Karwina i przygraniczna część dawnego powiatu Frydek-Mistek.

Misją Euroregionu jest wspieranie rozwoju w obszarach przygranicznych m.in. w zakresie: wymiany doświadczeń i informacji dotyczących rozwoju regionu i rynku pracy; współpracy przy planowaniu przestrzennym; rozwiązywanie wspólnych problemów w dziedzinie transportu, komunikacji i łączności oraz bezpieczeństwa obywateli, a także ekologii i środowiska naturalnego; współpracy przy zapobieganiu i likwidacji następstw klęsk żywiołowych; wymiany informacji w dziedzinie gospodarczej i handlowej; turystyki, ruchu podróżnych; organizacji działań wspierających rozwój kultury, oświaty i sportu, wymiany kulturalnej i opieki nad wspólnym dziedzictwem kultury oraz współpracy między szkołami i młodzieżą.

W ramach wspólnych zadań w latach 1998-2008 Euroregion zrealizował wiele projektów współpracy, w tym dofinansowanych z krajowych bądź zagranicznych środków pomocowych. Istotną rolę w realizacji tych przedsięwzięć odgrywa pomoc Unii Europejskiej, głównie w ramach programów Phare Credo, Phare CBC, Phare Integracja Europejska, Interreg IIIA oraz – ostatnio – Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej. Wśród dotychczas zrealizowanych projektów na szczególną uwagę zasługują: Inforeg 2000 Regiotour. To przez ich realizację Euroregion zaistniał w świadomości społeczności Śląska Cieszyńskiego, ale i szerzej. Projekty były dofinansowane z unijnego programu Phare Credo. Pierwszy z nich pierwotnie realizowany był przez Związek Komunalny Ziemi Cieszyńskiej, który po zakończeniu fazy tworzenia struktury przekazany został do Stowarzyszenia „Olza”. Najbardziej namacalnym elementem jego funkcjonowania jest znajdująca się pod adresem www.inforeg.pl baza informacji polsko-czeskiej o imprezach kulturalno-sportowych, a także Agencje Informacji Przygranicznej w Cieszynie pod ratuszem, a w Czechach, w Trzyńcu, przy Trzynieckiej Agencji Rozwoju Gospodarczego oraz cały system punktów informacyjnych w gminach naszego Euroregionu. Drugi z projektów doprowadził do stworzenia sieci szlaków rowerowych po polskiej i czeskiej stronie granicy.

Interesującym przedsięwzięciem jest też realizacja projektów „Greenways – szlaki dziedzictwa kulturalno-przyrodniczego” oraz „Czysta Turystyka”. W tych ramach już wykonana została koncepcja lokalnego produktu turystycznego Greenways, a finansowanie zapewnione jest dla promocji tego nowego produktu turystycznego na trasie Wiedeń-Morawy-Kraków Greenways na terenie polskiej części Euroregionu Śląsk Cieszyński oraz rozwój systemu szlaków. Działania turystyczne wspiera grupa przedsięwzięć w ramach programu wzmacniania atrakcyjności turystycznej INFOTUR.

Na uwagę zasługuje również nasza inicjatywa modernizacji dróg dojazdowych do przejść granicznych w rejonie Cieszyna - projekt, w ramach którego w czterech różnych miejscach polskiej strony Euroregionu prowadzone są inwestycje usprawniające dojazd do granicy. Modernizowana była droga do przejścia granicznego w Lesznej Górnej oraz ulica Cieszyńska w Jastrzębiu Zdroju, wybudowane zostało rondo w Zebrzydowicach na drodze do przejścia granicznego w Marklowicach Górnych oraz rondo w Cieszynie. Partnerami tego przedsięwzięcia współfinansowanego przez UE ze środków Programu Phare CBC 2000 (dotacja 2 mln euro) były samorządy lokalne Cieszyna, Jastrzębia Zdroju, Zebrzydowic, powiat cieszyński oraz województwo śląskie. Kolejne przedsięwzięcia usprawniające nasze wzajemne połączenia komunikacyjne finansowane były i są z powodzeniem w ramach transgranicznych funduszy strukturalnych.

Na polu współpracy euroregionalnej realizujemy przede wszystkim jednak mnóstwo drobnych projektów własnych, mających wymiar polsko-czeski. Pomagamy także – poprzez zarządzanie unijnymi środkami z Funduszy Mikroprojektów – w projektach innych instytucji. Wszystko, co robimy, choćby dotyczyło wyłącznie gmin polskich, zawsze nosi znamiona polsko-czeskiej współpracy transgranicznej. To, co my realizujemy po polskiej stronie na swój odpowiednik u naszych czeskich sąsiadów. My tworzymy Inforeg oni również, my zaczynamy modernizację dróg, Czesi podejmują prace naprawcze drogi do przejścia w Lesznej od swojej strony.

Oprócz wspomnianych projektów są też takie, które Czesi popierają, a my robimy samodzielnie. Jednym z nich był dofinansowany z programu PHARE Integracja Europejska projekt utworzenia Regionalnego Centrum Informacji Europejskiej. Mamy więc polsko-czeskie Euroregionalne Centrum Informacji Europejskiej. To dopiero start, dopiero wymieniamy się materiałami, ale planujemy wspólne publikacje, szkolenia, rozwój przedsięwzięcia. Oczywiście na polu informacji europejskiej możemy pochwalić się konkretnymi osiągnięciami. Zrealizowaliśmy wiele projektów dla młodzieży: uczniowskie gry bez granic i gry symulacyjne czy Euroregionalne Forum Szkolnych Klubów Europejskich. Realizujemy liczne seminaria, debaty, pogadanki na tematy europejskie.

Euroregionowi stuknęło 10 lat. Co warto podkreślić, co takiego szczególnego wydarzyło się przez ten okres? Oczywiście zrealizowano wiele projektów, w tym te za europejskie pieniądze. Nawiązano dzięki nim wiele wspaniałych kontaktów i znajomości. Ale ważne jest i to, że Euroregion – chyba już na dobre – osiadł w krajobrazie współpracy polsko-czeskiej na południowej granicy Polski, że w jego prace obok założycieli – samorządów lokalnych włączyli się też liczni inni aktorzy pogranicza. Euroregion stał się po prostu nasz...

***
Powyższy artykuł wyraża osobiste poglądy jego autora. W dziale Opinie Gazetycodziennej.pl prezentujemy różne stanowiska na tematy społeczne, gospodarcze, polityczne, kulturalne, religijne i sportowe Śląska Cieszyńskiego ludzi różnych opcji, wyznań, zainteresowań... Zapraszamy chętnych do przesyłania nam felietonów, dzielenia się z nami swoimi spostrzeżeniami oraz bieżącego komentowania artykułów.